Volkan Aydın : Köy Pazarları Köy Kadınlarının yöresel Gıda Üretimi!

Köy Pazarları Köy Kadınlarının yöresel Gıda Üretimi!

Bugünkü Durum

 • Her kadın kendi evinde üretiyor.

Peynir, tereyağı, çökelek, tarhana, reçel, erişte gibi ürünler farklı evlerde, farklı koşullarda yapılıyor.

 • Üretim dağınık ve küçük ölçekli.

Bir kadın 5 kilo peynir, bir diğeri 3 kilo tereyağı yapıyor. Çeşitlilik bol ama miktar sınırlı.

 • Satış bireysel yapılıyor.

Köy pazarında herkes kendi masasında kendi ürününü satıyor. Kimi zaman köylüler bile birbirine rakip oluyor.

 • Marka yok, hikaye yok.

Ürün sadece “köy peyniri” ya da “ev tereyağı” olarak biliniyor. Kadının emeği ve ismi öne çıkmıyor.

 • Hijyen ve güvence sorunlu.

Ev koşulları farklı, ambalaj çoğunlukla basit poşet ya da kavanoz. Şehirli tüketici için güven sınırlı.

 • Gelir potansiyeli kısıtlı.

Kadın çok emek veriyor ama fiyat pazarlıkları ve küçük ölçek yüzünden kazanç sınırlı kalıyor.

 • Geleneksel lezzetler risk altında.

Gençler köyden göç ediyor, üretim giderek azalıyor. Bu da yöresel ürünlerin geleceğini tehlikeye sokuyor.

 Olması Gereken: Ortak Üretimhane ve Bireysel Markalar

 • Ortak üretim altyapısı kurulmalı.

3–5 köy bir araya gelip hijyenik ve profesyonel bir ortak üretimhane kurar. Burada süt ürünleri, erişte, reçel, kurutmalık gibi gıda üretimi yapılır.

 • Her kadın kendi reçetesiyle üretir.

Ortak mekanda üretim yapılır ama herkes kendi yöntemini kullanır. Lezzetler kaybolmaz.

 • Kendi markasıyla satış yapar.

Ürünlerde hem birlik logosu hem de kadının ismi yer alır:

 • “Ayşe Ana – Örnek Köy Peyniri”

 • “Fatma Bacı – Ocaklı Köy Tereyağı”

 • Ambalaj profesyonelleşir.

Ortak tasarım + hijyenik paketleme → ürün şehirli tüketici için güven kazanır.

 • Coğrafi işaret ve yöresel değer korunur.

Köyün özel ürünleri tescil edilir: Ocaklı Köy Tereyağı, Örnek Köy Çökeleği. Böylece geleneksel lezzetler belgelenir ve değer kazanır.

 • Satış kanalları büyür.

Sadece köy pazarında değil; şehirde organik pazarlar, market rafları, e-ticaret siteleri ve sosyal medya üzerinden satış yapılır.

 • Kadınların emeği görünür hale gelir.

Her ürünün üstünde bir kadın ismi ve köy adı olur. Tüketici ürünü alırken aynı zamanda bir hikayeye dokunur.

 • Gelir artar, göç azalır.

Kadın emeği değerlenir, kazanç yükselir. Köyde üretim cazip hale gelir, gençler köyde kalmaya motive olur.

Bütünsel Bakış

Bugün köy kadınları dağınık, küçük ölçekli, markasız şekilde üretim yapıyor.

Yarın ise aynı kadınlar ortak altyapı + bireysel marka modeli ile hem daha güçlü hem daha görünür hale gelebilir.

Bugünkü model: “Çok emek – az kazanç – dağınık üretim”

Yarınki model: “Aynı emek – daha çok kazanç – güçlü marka ve sürdürülebilir üretim”

Sonuç:

Köy kadınlarının emeği bugün pazar tezgahında basit ürün olarak kalıyor.

Ama doğru bir üretimhane ve marka modeliyle bu emek, hem köy ekonomisini kalkındırır hem de yöresel lezzetleri geleceğe taşır.

Köy kadınlarının bugün yaptığı üretim dağınık ve küçük ölçekli olsa da, ortak üretimhane ve bireysel markalaşma modeliyle bu emek daha görünür, daha değerli ve daha sürdürülebilir hale gelebilir. Kadınların kendi isimleriyle markalaşması hem köy ekonomisini canlandırır hem de yöresel lezzetleri gelecek nesillere taşır.

Köylerin refaha kavuşması, köy yaşamının devam etmesi ve bu coğrafyanın terkedilmemesi için bu çalışma hayati önem taşıyor. Çünkü doğal üretimin korunması sadece bir ekonomik faaliyet değil; insanların doğduğu yerde yaşayabilmesi, toprağın kıymetinin bilinmesi ve bölgenin değerlerinin sahiplenilmesi anlamına geliyor. Bu model, hem Anadolu’nun üretim kültürünü yaşatacak hem de köylerin geleceğini güvence altına alacak bir yol haritası sunuyor.

Volkan Aydın 

Frankfurt